[P201]

LAPAROSKOPİK KOLESİSTEKTOMİ SONRASI DREN KULLANIMI

Amaç Laparoskopik kolesistektomi, kolelithiasis tedavisinde altın standarttır. Kolesistektomi sonrası dren abdominal kolleksiyonları engellemek için kullanılmaktadır. Çalışmamızda laparoskopik kolesistektomi sonrası dren kullanımının etkinliği araştırıldı. Gereç ve Yöntem Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi 3.Cerrahi kliniğinde 2006 Ocak-2009 Temmuz tarihleri arasında semptomatik kolelithiasis nedeniyle laparoskopik kolesistektomi uygulanan hastalar retrospektif olarak değerlendirildi. Hastalar yaş, cins, dren koyma nedeni, drenden debisi, mayinin vasfı, drenin çekildiği gün, morbidite ve mortalite oranları irdelendi. Sonuçlar Laparoskopik kolesistektomi uygulanan 202 hastanın 175’si kadın, 27’si erkek ve yaş ortalaması 46,4 yıldır(18-83 yıl). Altmışiki hastaya (%30.1) silikon dren konuldu. Dren konma sebebi; 6 hastada iatrojenik kese perforasyonu, 35 hastada zor diseksiyon, 22 hastada zor diseksiyon ve perforasyon, 2 hastada zor diseksiyon ve kanama olmasıydı. Post operatif birinci gün; 56 hastada <40cc, 1 hastada 50cc, 3 hastada 100cc, 1 hastada 300cc ve 1 hastada 500cc drenaj mevcuttu. Hastaların 61’nda dren seröz , 1 hastada hemorajik (50cc) idi, hiçbir hastada safralı drenaj saptanmadı. Ellidört hastada 1. gün, altı hastada 2. gün, 2 hastada 3. gün dren çekildi. Dren konan grupta 2 hastada (%3.2), dren konmayan grupta 3 hastada (%2.1) atipik karın ağrısı saptandı. Dren konmayan hastalar ortalama 1.81 günde, dren konan hastalar ortalama 2.04 günde taburcu oldu. Ameliyat sonrası komplikasyon ve mortalite saptanmadı. Tartışma Literatürde, rutin dren kullanımı önerilmemektedir. Çalışmamızda konan drenlerin 2 tanesinde (%3.2) yüksek debili drenaj, 1 tanesinde (%1.6) hemorajik drenaj mevcut iken, diğer vakalarda düşük drenaj miktarı oluşmuş ve safra drenajı oluşmamıştır. Literatürde zor ameliyatlardan sonra yada ilk vakalar sırasında kullanımı önerilmektedir. Eğer potansiyel yada çözülmemiş safra kaçağı endişesi var ise dren kullanılabilir, ayrıca dren kullanımı yalancı güvenlik hissi oluşturmakta ve safra birikimi, kanama yada safra peritoniti riskini engellememekte ve tedavi etmemektedir. Drenin yapabileceği komplikasyonlar ve yatış süresini uzatması göz önüne alınarak, rutin olarak kullanımı yerine, kolesistektomi sonrası lojun iyice yıkanıp aspire edilmesinin yeterli olduğuna karar verildi.