[P145]

YARA İYİLEŞMESİNDE BİTKİ REÇİNESİ OLAN SIĞLA YAĞI (LİQUİDAMBAR) İLE KOLLAGENAZ İÇEREN POMADLARIN KARŞILAŞTIRILMASI

Amaç: Yara iyileşmesi hekimler ve hastalar açısından büyük problem oluşturmakta olup günümüzde de halen ciddi morbidite ve mortalite nedeni olmaya devam etmektedir. Bitki ekstrelerinin yara iyileşmesi üzerine etkileri halk arasında yüzyıllardır bilinip kullanılmasına rağmen bilimsel temeli konusunda literatürde hemen hemen hiç bilgi yoktur. Biz bu çalışmada bitki reçinesi olan sığla yağının (liquidambar) yara iyileşmesi üzerindeki etkisini kollagenaz içeren pomatlarla karşılaştırmalı olarak incelemeyi planladık. Yöntem: Her grupta 10’ar hayvan bulunan toplam 6 grup oluşturuldu. Ratların sırtına 1,5 cm çapında sirküler tam kat yara oluşturuldu. Sham grubundaki hayvanlar pansuman yapılmadan, kontrol grubundaki hayvanlar serum fizyolojik ile, sığla yağı ve kollagenaz grubundaki hayvanlar bu maddelerin yaklaşık 0,1 gramını ihtiva eden gazlı bez ile pansuman yapıldıktan sonra kapatıldı. Yara çevresi üç günde bir asetat kağıdına kalıcı markırla çizilip Netcad 5.0 programı kullanılarak yara alanı hesaplanması yapıldı. 15. günde yara yerinden patoloji için punch biyopsi alındı. Ayrıca çalışman 1. gününde ve iyileşme tamamlandıktan sonra yara yerinden doku örneği alınarak malondialdehit (MDA), süperoksitdismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon (GSH) ve myeloperoksidaz (MPA) analizleri yapıldı. Sonuçlar birbirleriyle istatiksel olarak karşılaştırıldı. Bulgular: Sığla yağı ve kollagenaz gruplarında göre yara iyileşme süresinin daha kısa olduğu ve yara yüzey alanının istatiksel olarak daha fazla küçüldüğü gözlendi (p<0.05). Histopatolojik incelemede; sığla yağı ve kollagenaz pomat uygulanan gruplarda akut ve kronik inflamasyonun olmadığı ve damar proliferasyonun çok az olduğu gözlendi (p<0.05). Fibrozis ve yara yüzeyi bakımından H+E ile incelemede gruplar arasında fark bulunamamıştır (p>0.05). Tüm gruplarda MDA ve MPO düzeylerinin azaldığı, sığla yağı ile kollagenaz pomat uygulanan gruplarda azalmanın belirgin olduğu gözlendi (p<0.05). SOD ve CAT düzeylerinin tüm gruplarda yükseldiği, kollagenaz ve sığla yağı uygulanan gruplarda bu yükseklik, sham ve kontrol grubuna göre daha düşük bulundu (p<0.05). GSH düzeyleriyse tüm gruplarda yükseldi (p>0.05). Sonuç: Bulgularımızın ışığı altında sığla yağı ve kollagenaz içeren pomatların yara iyileşmesinde kullanımının iyileşmeyi hızlandırıcı etkisinden söz edilebileceği kanısına varıldı.